W powszechnej opinii gipsy szpachlowe i gładzie gipsowe to te same produkty, dlatego ich nazwy są mylone i używane zamiennie.
W rzeczywistości są to produkty o różnych właściwościach użytkowych i różnym zastosowaniu. Czym się zatem różnią?
Gips szpachlowy
Gips szpachlowy z reguły wykorzystuje się do korygowania większych nierówności oraz precyzyjnego wyprowadzania kątów i płaszczyzn ścian oraz sufitów, a decydują o tym jego właściwości – wytrzymałość (większa niż gładzi) i możliwość nakładania jednorazowo stosunkowo grubej warstwy, nawet do 6 mm. Ponadto gips szpachlowy cechuje się bardzo wysoką przyczepnością do podłoża i może służyć do przyklejenia niewielkich, dekoracyjnych elementów z gipsu oraz do łączenia prefabrykatów gipsowych, np. ściennych płyt. Ważną jego zaletą jest też wyższa twardość, ale to powoduje, że trudniej go szlifować niż gładzie gipsowe.
Gipsy szpachlowe doskonale sprawdzają się zwłaszcza w starych budynkach, gdzie ściany i sufity zdecydowanie nie trzymają pionu i poziomu. Możliwość nakładania jednorazowo grubej warstwy gipsu pozwala zniwelować nawet duże nierówności w jednym cyklu roboczym, co skraca czas i koszty prac.
Gładź gipsowa
Po wyrównaniu podłoża i wyprowadzeniu płaszczyzn ścian oraz sufitów za pomocą gipsu szpachlowego można ich powierzchnie malować lub tapetować. Jeśli jednak chcemy uzyskać idealną gładkość, przydadzą się gładzie gipsowe. Są to również wyroby na bazie spoiw gipsowych (gipsu naturalnego lub syntetycznego), ale – w porównaniu z gipsami szpachlowymi – o drobniejszym uziarnieniu, pozwalającym uzyskać gładszą powierzchnię i korzystniejszy efekt estetyczny. Gładzie gipsowe niwelują też niewielkie nierówności, pozostawione na poprzednich etapach prac.
Drobne uziarnienie stwarza jednak pewne ograniczenia. Jednorazowo bowiem można nakładać cienką warstwę gładzi – grubości do około 2 mm, mniejsza jest też wytrzymałość mechaniczna tego materiału.
Zaletą niektórych gładzi gipsowych jest możliwość obróbki pokrytych nimi powierzchni na mokro przy użyciu stalowej pacy. Dzięki temu można praktycznie wyeliminować proces szlifowania suchej gładzi, ograniczając się jedynie do niewielkich poprawek. Natomiast twardszy i posiadający grubsze uziarnienie gips szpachlowy wymaga zazwyczaj uciążliwego szlifowania, któremu towarzyszy chmura drobnego, unoszącego się w powietrzu pyłu.
Jaka gładź?
Utarło się przekonanie, że jeśli gładź, to oczywiście mamy do czynienia z gipsem. Na rynku możemy jednak znaleźć nie tylko gładzie gipsowe, ale też cementowe, wapienne i polimerowe. Na to również trzeba zwrócić uwagę podczas wyboru konkretnego materiału. Najbardziej znane są gładzie gipsowe. Różnica w rodzaju gipsu może przekładać się na kolor gotowego wyrobu. W przypadku gipsu syntetycznego kolor może być kremowy lub lekko żółtawy, natomiast w przypadku gipsu naturalnego – biały lub jasnoszary.
Gładź gipsowa jest łatwa do nakładania i wygładzania oraz miękka w obróbce i szlifowaniu. Można ją stosować na wszystkich podłożach mineralnych wewnątrz budynków, w pomieszczeniach mieszkalnych.